Πέμπτη 7 Ιουνίου 2012

Πυρρίχειος χορός - Σέρρα


Διάλεξη του διακεκριμένου χοροδιδάσκαλου Μιχαήλ Καραβέλα.

του Γιάννη Δελόγλου

Σεμινάριο Ποντιακών χορών διοργάνωσε ο Σύλλογος Ποντίων Καλλιθέας – Συκεών στην αίθουσα του Μορφωτικού Κέντρου με εισηγητή τον διακεκριμένο ερευνητή Ποντιακών χορών και χοροδιδάσκαλο κ. Μιχάλη Καράβελα που βρίσκεται στο «σανίδι» από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60.

Θέμα της εισήγησης που παρακολούθησαν μικροί και μεγάλοι ήταν ο «Πυρρίχειος χορός – Σέρρα», μορφές του χορού – χορός των μαχαιριών:
Α) Θεωρητική τεκμηρίωση
Β) Επίδειξη μορφών και
Γ) Χορός των μαχαιριών.

Ακολούθησε προβολή εικόνων και βίντεο καθώς και πρακτική επίδειξη.

Τον εισηγητή και το κοινό καλωσόρισε ο Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Θεόδωρος Κουνατίδης και η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων κ. Κατερίνα Μπίλλη τον ομιλητή για τον οποίο τόνισε:
Ο Μιχάλης Καραβέλας, τον οποίο έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε σήμερα, είναι ένας από τους ελάχιστους, πια, χορευτές, δασκάλους του χορού και μελετητές που διδάχθηκαν και βίωσαν τους χορούς μας σε παραδοσιακές συνθήκες και από Ποντίους 1ης γενιάς, κυρίως κατά την δεκαετία του ‘60.

Από 17 χρονών γίνεται μέλος του Τμήματος Νέων της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης. Αναπτύσσει πολύπλευρη πολιτιστική και καλλιτεχνική δραστηριότητα πριν ακόμη γίνει φοιτητής. Η επίδοσή του στο ποντιακό τραγούδι και ιδιαίτερα στο χορό ήταν καταπληκτική.

Ως φοιτητής στην Γεωπονική Σχολή του Α.Π.Θ. υπήρξε από τους πρωτοπόρους του νεολαιίστικου ποντιακού κινήματος της γενιάς του ΄60. Το κίνημα αυτό πρωτοξεκίνησε και καλλιεργήθηκε στον "Οίκο Ακρίτα Φοιτητού" και το τμήμα νέων της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και μεγαλούργησε επηρεάζοντας τα ποντιακά πράγματα σ΄ όλη την Ελλάδα, με κύριο φορέα την Ένωση Ποντίων Φοιτητών του Α.Π.Θ.

Πρώτος δάσκαλός του στον χορό Σέρα υπήρξε ο αείμνηστος μεγάλος πόντιος χορευτής Νίκος Καλούσης. Συναναστρέφεται αν και νεολαίος με τους ζωντανούς φορείς της παράδοσης (1η γενιά) προσπαθώντας να αφομοιώσει ότι στοιχείο μεταφέρανε στην ιδιαίτερη ποντιακή ψυχή τους. Ο Στοφόρος (Χριστοφορίδης Χριστόφορος), ο Στάθης Χριστοφορίδης απ’ τα Αλωνάκια της Κοζάνης, ο Νικηφόρτς απ’ τα Κομνηνά της Πτολεμαΐδας, ο Γιώργος Πετρίδης απ’ τον Διπόταμο της Καβάλας και τόσοι άλλοι γίνονται η παρέα του στον χορό και μαζί και δάσκαλοί του.

Το δυστύχημα βέβαια, είναι ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν ούτε η υποδομή αλλά ούτε και μέσα καταγραφής, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. Επίσης, κανένας τότε δεν σκέφτονταν ότι κάποια ημέρα δεν θα υπάρχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Έτσι, θεωρώ ότι η προσωπική του μαρτυρία είναι πολύ σημαντική αυτή την περίοδο. Οι εμπειρίες του και οι γνώσεις του θεωρώ ότι είναι απαραίτητο, τελικά, να καταγραφούν έτσι ώστε να μην παραμείνουν σε ορισμένα, μόνο, πρόσωπα.

Η δράση του δεν περιορίζεται μόνο στο χορό και τη χοροδιδασκαλία εντός και εκτός των συνόρων ή σε συστάσεις και συμβουλές σε ερευνητές των ποντιακών χορών όσον αφορά καταγραφές κ.ά. Έχει στο ενεργητικό του πολλές εισηγήσεις σε διάφορες ημερίδες και συνέδρια γύρω από τα ζητήματα του ποντιακού χορού και αρθρογραφία σε περιοδικά και εφημερίδες ποντιακού ενδιαφέροντος.

Επί σειρά ετών ήταν ο υπεύθυνος του λαογραφικού υλικού και του προγράμματος της ραδιοφωνικής εκπομπής της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, όπου για πρώτη φορά επιχειρήθηκε τότε με συνεργάτη τον επίσης γνωστό μας βετεράνο χορευτή Νίκο Σωματαρίδη η ιστορική και λαογραφική ανάλυση και η κινησιολογική προσέγγιση των ποντιακών χορών.

Η καλλιτεχνική του προσφορά συνεχίζεται και στο Ποντιακό Θέατρο. Πρωταγωνίστησε σε έργα του Φίλωνα Κτενίδη, του Πόλυ Χάιτα, του Στάθη Ευσταθιάδη κ.ά.

Πήρε μέρος στα διοικητικά πράγματα των συλλόγων από πολύ νωρίς. Εκτός από τη συμμετοχή του στο Δ.Σ. της Ένωσης Ποντίων Φοιτητών και του Τμήματος Νέων της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης αναδεικνύεται διοικητικός σύμβουλος της Λέσχης σε ηλικία 24 ετών πράγμα που θεωρήθηκε την εποχή εκείνη επανάσταση. Εκλέχθηκε πέντε φορές στο Δ.Σ. της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, δύο φορές Αντιπρόεδρος και μια φορά Γενικός Γραμματέας. Υπήρξε επίσης Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Καλλιτεχνικής Στέγης Ποντίων Βορείου Ελλάδος.

Τιμήθηκε με βραβεία και αναμνηστικές πλακέτες από πολλούς Συλλόγους και Σωματεία στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Κορυφαία διάκριση για την δράση του στο Ποντιακό Κίνημα θεωρεί την ανάδειξή του σε Γενικό Γραμματέα του Β’ Παγκοσμίου Συνεδρίου του Ποντιακού Ελληνισμού όπου εκτός των οργανωτικών του καθηκόντων εισηγήθηκε και το θέμα «Η διαχρονική πορεία του ποντιακού χορού και η σημασία του στην κοινωνική συγκρότηση και ενσωμάτωση του Ποντιακού Ελληνισμού στον ελλαδικό χώρο».

Πηγή: Ελληνική Γνώμη