 |
| Με δυναμική παρουσία της Ποντιακής Νεολαίας ξεκίνησαν οι εργασίες της Συνδιάσκεψης |
της Χριστίνας Κοτανίδου
Με δυναμική και αδιάλειπτη παρουσία και συμμετοχή πεντακοσίων νέων Ποντίων από 23 διαφορετικές χώρες του κόσμου και 13 Ομοσπονδίες Ποντιακών Σωματείων, ξεκίνησαν το Σάββατο 2 Οκτωβρίου, στην αίθουσα του Συνεδριακού Κέντρου «Ιωάννης Βελλίδης», οι εργασίες της 2ης Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης Ποντιακής Νεολαίας, θέτοντας ταυτόχρονα, τη βάση για έναν δημιουργικό προβληματισμό και αναστοχασμό, πάνω σε θέματα που άπτονται της ποντιακής παράδοσης και ιστορίας και της σύνδεσής της με τις προκλήσεις του παρόντος αλλά και του μέλλοντος.
Με την ευχή, η παρούσα Συνδιάσκεψη να αποτελέσει ένα όραμα για το μέλλον, που θα οδηγήσει σε ένα παγκόσμιο δίκτυο νεολαίας του ποντιακού ελληνισμού – η οποία έχει πάρει ήδη τη σκυτάλη της προόδου – μακριά από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος, ο συντονιστής της Οργανωτικής Επιτροπής της Συνδιάσκεψης, Άλκης Αναστασιάδης, έδωσε το βήμα σε μια σειρά διακεκριμένων ομιλητών και εκπροσώπων της νεολαίας, να καταθέσουν τις απόψεις, προτάσεις και προβληματισμούς τους γύρω από το πολύκροτο ζήτημα της αναγνώρισης των γενοκτονιών της Ανατολής και εν γένει, των προσπαθειών και δράσεων που οφείλουν αφενός, τα Σωματεία και αφετέρου, η Πολιτεία να αναλάβουν, για τη σωστή προώθηση και ολιστική αντιμετώπιση των ποντιακών ζητημάτων.
«Η γενοκτονία είναι ένα ενιαίο και διαρκές έγκλημα σε εφαρμογή μιας προγραμματισμένης πολιτικής»
Σε παραγνώριση και αδιαφορία εκ μέρους του ελληνισμού για τη γενοκτονία της Μικράς Ασίας και του Πόντου, απέδωσε τη σημερινή τραγωδία που αυτός υφίσταται, η Ευρωβουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού της Κύπρου, Ελένη Θεοχάρους, τονίζοντας ότι μια «νέα Μικρασιατική Καταστροφή” μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Διότι, σήμερα ζούμε μιαν άλλη γενοκτονία, που συντελείται σε βάρος του ελληνισμού, όπως συνέβηκε πολλές φορές στο παρελθόν, όπου έρχονται ντυμένοι φίλοι αμέτρητες φορές οι εχθροί μας και οδηγούν τον απροστάτευτο λαό σε λεωφόρους πλάνης, σε νόθες και ασύντακτες ατραπούς και τον αφελληνίζουν και τον εξισλαμίζουν». Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα γεγονότα του 1974 και τον αφελληνισμό των κατεχομένων περιοχών της Κύπρου, υποστηρίζοντας με θλίψη, ότι «καθημερινά βιώνουμε την απώλεια της εθνικής μας ταυτότητας».
Όπως αφηγήθηκε στη συνέχεια της ομιλίας της η κ. Θεοχάρους, ο μόνος λαός που διεκδίκησε ένοπλα, απεγνωσμένα και μαχητικά την αναγνώριση της γενοκτονίας που υπέστη και την τιμωρία αλλά και την απολογία των ενόχων και την απόδοση δικαιοσύνης, ήσαν οι Αρμένιοι. Η συνεχής κινητοποίηση των επιβιωσάντων της σφαγής και της αρμενικής διασποράς και κυρίως της νεολαίας, ποτέ δεν επέτρεψαν να ξεχαστεί και να παραγραφεί το έγκλημα, αλλά το κρατούσαν διαρκώς στο προσκήνιο. Αντιθέτως, σύμφωνα με την ίδια, οι Έλληνες «περιδινούμενοι συνεχώς μέσα στην εμφύλια θλίψη και μέσα στην κατατονία της Μικρασιατικής Καταστροφής» τους ακολούθησαν αργότερα, όταν κάποιοι πρωτοπόροι, κυρίως Πόντιοι πρόσφυγες δεύτερης γενιάς προέβαλαν το ζήτημα, «αφού αποτίναξαν από επάνω τους τη σκόνη της λήθης και το φόβο των ιδεοληψιών και της κατασυκοφάντησης για δήθεν εθνικιστικές παρακρούσεις». Η ελληνική συνιστώσα της γενοκτονίας αναδύθηκε λοιπόν και μορφοποιήθηκε σε δύο φάσεις, μια ποντιακή και μια μικρασιατική, έχοντας ήδη πάρει, τη θέση και τη θεώρησή της στην εκτίμηση των γεγονότων για την περίοδο εκείνη.
Οριοθετώντας στη συνέχεια, την έννοια της «γενοκτονίας», η κ. Θεοχάρους, την περιέγραψε ως «ένα ενιαίο και διαρκές έγκλημα σε εφαρμογή μιας προγραμματισμένης πολιτικής, ως ένα αποτρόπαιο έγκλημα μαζικής σφαγής, αμάχων και ανυπεράσπιστων πολιτών, με συγκεκριμένους στόχους και στρατηγική».
Μέχρι το 1943, όπως ανέφερε συγκεκριμένα, δεν υπήρχε ο όρος «γενοκτονία» στο λεξιλόγιο των εγκλημάτων πολέμου, ούτε στη νομολογία. Αλλά προστέθηκε από τον Πολωνό δικηγόρο Raphael Lemkin. Με προσωπικό αγώνα του ιδίου, τα Ηνωμένη Έθνη αναγνώρισαν τη συστηματική εθνοκάθαρση ως έγκλημα και υιοθέτησαν την πρότασή του για τον όρο «γενοκτονία». Ο όρος σημαίνει «τη μεθοδική εξολόθρευση μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις. Ο εγκληματίας δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάποια πράξη που έχει κάνει, για μια εγκληματική πράξη, αλλά γι’ αυτό που είναι. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, τους εξολόθρευσαν γιατί ήσαν Έλληνες και γιατί ήσαν χριστιανοί».
Παρ’ όλο που η διεθνής κοινότητα καταδικάζει τις γενοκτονίες ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, η Τουρκία αρνείται πεισματικά. Ως εξήγηση της μη αποδοχής εκ μέρους της Τουρκίας να καταδικάσει τις γενοκτονίες, ερμηνεύει η κ. Θεοχάρους την πρόθεσή της «να προβεί σε νέες γενοκτονίες, εάν κάτι τέτοιο απαιτηθεί προκειμένου να εφαρμοστούν οι πολιτικές της».
«Η ποντιακή νεολαία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στον ερευνητικό, πολιτικό, διοικητικό και στρατηγικό τομέα»
Βρισκόμαστε στο ξεκίνημα του αγώνα για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, βαδίζοντας προς τη σωστή κατεύθυνση, υποστήριξε παίρνοντας στη συνέχεια το λόγο, ο ιστορικός Κώστας Φωτιάδης, εκφράζοντας ωστόσο με λύπη, την παραδοχή ότι εκλείπουν τα στοιχεία της γνώσης, της ιστορικής παιδείας και της έλλειψης του ενδιαφέροντος για διάβασμα και ερευνητική μελέτη. «Τα ποντιακά σωματεία συνεχίζουν να αφιερώνουν όλο το χρόνο τους μόνο στο χορό και το τραγούδι. Δεν φτάνει η 19η Μαΐου με την ισχνή παρουσία μας στις εκδηλώσεις μνήμης για να λέμε ότι κάνουμε το χρέος μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η οργανωμένη ποντιακή νεολαία, σύμφωνα με τον κ. Φωτιάδη, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό και καίριο ρόλο, καλύπτοντας ένα μέρος από το μεγάλο κενό που υπάρχει στον ερευνητικό, πολιτικό, διοικητικό και στρατηγικό τομέα, αναλαμβάνοντας για παράδειγμα, την ίδρυση ερευνητικού κέντρου και τη συνέχιση της έρευνας ανέκδοτων αρχειακών πηγών, με θέματα την ιστορία και τον πολιτισμό του ιστορικού Πόντου και του Παρευξείνιου Ελληνισμού, με ιδιαίτερη βαρύτητα στο φλέγον ζήτημα της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
«Η σημαντικότερη πρόκληση, η γνώση της ιστορίας μας»
Είναι πολύ σημαντική η δυνατότητα συνάντησης της ποντιακής οικογένειας και ανταλλαγής κοινού ενδιαφέροντος ιδεών και απόψεων, συνάμα όμως αυτή η ιστορική γιορτή, θα πρέπει να λειτουργήσει και αποτελεσματικά για την επίλυση των μεγάλων ζητημάτων του ποντιακού ελληνισμού και την πλήρωση των πάγιων αιτημάτων του, ανέφερε από την πλευρά του, ο θεολόγος και διδάκτωρ Ιστορίας, Θεοδόσης Κυριακίδης. Αναφερόμενος στη συνέχεια, στις προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο ποντιακός ελληνισμός, ανέδειξε την ανάγκη για τη γνώση της ιστορίας του, ως την πιο σημαντική και πρωτεύουσα. «Δεν μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει ο πολιτισμός ως ένα κίνητρο δυναμικής σύζευξης του σήμερα με το ιστορικό παρελθόν, αν δεν γνωρίζουμε τις πραγματικές διαστάσεις αυτού του πολιτισμού. Και μάλιστα να γνωρίσουμε τα ουσιαστικά στοιχεία του πολιτισμού, όχι μόνο το χορό και το τραγούδι». Ο κάθε Σύλλογος θα μπορούσε λόγου χάρη, πρότεινε ειδικότερα, ο κ. Κυριακίδης, να προετοιμάζει κυκλικά διάφορα μαθήματα γλώσσας, ιστορίας και διαφόρων πτυχών του ποντιακού πολιτισμού ή να υπάρχει στον κάθε Σύλλογο χωριστά ένα εγχειρίδιο ιστορίας ή μια διαδικτυακή πλατφόρμα, από την οποία θα διδάσκεται ένα θέμα, μισή ώρα πριν από τη διδασκαλία του χορού.
Η λήθη υποστήριξε, αποτελεί σημαντική πληγή που οδηγεί σε αδυναμία πρόγνωσης των κινδύνων του μέλλοντος. Η λήθη στο ζήτημα της γενοκτονίας, για παράδειγμα, ενισχύει τις πιθανότητες της επανάληψης του εγκλήματος. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ο κ. Κυριακίδης ανέφερε τη ρήση του Χίτλερ στην ομιλία του σε αξιωματικούς στις 22 Αυγούστου 1939, μία εβδομάδα πριν από την επίθεση στην Πολωνία, στην οποία αφού τους προέτρεψε να σφάξουν το λαό της Πολωνίας, χωρίς διάκριση φύλου και ηλικίας και αφού επιχειρηματολόγησε για την αναγκαιότητα της μη επίδειξης ελέους, κατέληξε: «άλλωστε, ποιος μιλάει σήμερα για την εξολόθρευση των Αρμενίων;».
Η προσπάθεια εξεύρεσης ελκυστικού τρόπου προώθησης του πολιτισμού μας και της ιστορίας στα νέα παιδιά, η πρόκληση να πείσουμε τους ανθρώπους μας ότι η ιστορία και ο πολιτισμός μας αφορά όλους, να καταφέρουμε την ενεργό συμμετοχή και συνεργασία, να λείψει ο ανταγωνισμός μεταξύ των συλλόγων και των ομοσπονδιών και να αρχίσει η συνεργασία, αποτελούν μερικές ακόμη πολύ σημαντικές και καίριες προκλήσεις του Ποντιακού Ελληνισμού στον 21ο αιώνα, μέσω της αντιμετώπισης των οποίων θα καταφέρει να «απαγκιστρωθεί από τις αγκυλώσεις της ποντιακής εσωστρέφειας και θα οραματιστεί το ρόλο της ποντιακής νεολαίας ολιστικά και οικουμενικά, όπως πραγματικά αξίζει στους Έλληνες, τιμώντας την ιστορία και το παρελθόν τους».
Ο στρατηγικός σύμβουλος, Νίκος Λυγερός μίλησε από ψυχής στο βήμα της GPYF2015 θέτοντας ερωτήματα και επισημαίνοντας πως αν οι Πόντιοι υπέστησαν αυτή την γενοκτονία ήταν γιατί ο πολιτισμός τους είχε αξία και ήταν χριστιανικός.
Η Άννα Χατζηπαναγιωτίδη, αναπληρώτρια καθηγήτρια διαπολιτισμικής / γλωσσικής αγωγής του Πανεπιστημίου Frederick της Κύπρου, έθεσε το κρίσιμο ερώτημα: πώς ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα που έχει εξαντλήσει πολιτισμικά, αξιακά, ηθικά τα όριά του και παράγει πλέον παρακμή και φθορά, πώς το σύστημα αυτό θα επιτρέψει μια νέα αναγέννηση;
Ο λέκτορας μελετών και γενοκτονιών στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σύδνεϋ Παναγιώτης Διαμαντής μίλησε για την ανάγκη διάδοσης της ποντιακής ιστορίας μέσα από τα σύγχρονα μέσα και το διαδίκτυο, μέσα στα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών όπου ζουν και δρουν Πόντιοι. «Θα έχουμε έτσι και αναγνωρίσεις και περισσότερους Φιλέλληνες. Δεν θέλουμε να καλλιεργήσουμε μίσος προς τον αντίπαλο, αλλά φιλία απέναντι σε μας». Η προσωπική ιστορία του καθενός είναι η ιστορία όλων μας, κατέληξε.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας Παύλος ανέβηκε στο βήμα με συγκίνηση μιλώντας για την κληρονομιά που έφεραν οι Πόντιοι μαζί τους με έντονα τα σημάδια της πίστης. «Η ποντιακή νεολαία αν δεν θέλει να βιώνει μια πνευματική στείρωση θα πρέπει να γίνει συνεχιστής αυτής τα αγιοπνευματικής θεραπευτικής αγωγής που εκ παραδόσεως κατέχει» είπε. Απευθυνόμενος στον Ιβάν Σαββίδη τόνισε: «Όσα είπες χθες είναι τα περισσότερα σωστά. Αν είσαι οπλισμένος με πίστη και αγάπη για την ράτσα μας, θα βγεις νικητής».
Ο Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος, καθηγητής των τμημάτων δημόσιας διοίκησης, περιφερειακής και οικονομικής ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών όρισε και ανέλυσε την έννοια των αξιών, μίλησε με τα λόγια του Θουκυδίδη, του Αριστοτέλη, του Σωκράτη και υποκλίθηκε στο μεγαλείο της ψυχής και το εθνικό όραμα του απανταχού ελληνισμού του Πόντου.
Ο Δημήτριος Τσομώκος από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δήλωσε από το βήμα της GPYF: «Η ιστορία μας, οι παραδόσεις, η ορθοδοξία, οι πατριωτικοί αγώνες και η γλώσσα μας αποδομούνται συστηματικά από εμάς τους ίδιους, είμαι όμως χαρούμενος όταν βλέπω Έλληνες τρίτης και τέταρτης γενιάς να μιλούν σωστά ελληνικά. Αυτό δείχνει ότι οι νέοι μας αντιλαμβάνονται την σημασία της γλώσσας για την συνέχεια της ράτσας μας, οι θεσμοί μας όμως όχι. Χρέος των μεγαλυτέρων είναι από άβουλοι παρατηρητές να μετασχηματιστούμε σε ενεργούς Έλληνες πατριώτες».
Τις ομιλίες σφράγισε με την παρουσία του ο πρωταθλητής του kick box Μιχάλης Ζαμπίδης που συσπείρωσε την ποντιακή νεολαία μέσα από μια γροθιά. «Προσεύχομαι και γονατίζω πριν τις μάχες μου. Αντλώ δύναμη από εκεί ψηλά, ζητώ την μέγιστη εύνοια, ανοίγω τα μάτια μου και δίνω ψυχή και σώμα στην μάχη. Το σημαντικό είναι να έχεις για κίνητρο τις αξίες σου. Το ελληνικό dna είναι ευλογημένο. Εγώ εκεί που αιμορραγούσα και δεν άντεχα άλλο έκανα την υπέρβασή μου. Έβαζα στις ψυχικές δυνάμεις χέρι και έπαιρνα μια νίκη για την χώρα μας. Στον ξεριζωμό περάσαμε μια άσχημη εποχή οι Πόντιοι. Είναι περασμένα αλλά όχι ξεχασμένα. Προχωράμε. Κοιτάμε ψηλά με το κεφάλι χαμηλά».